Θυρεοειδίτιδα Xασιμότο (Hashimoto)
Τι να φάω αν έχω θυρεοειδίτιδα Xασιμότο (Hashimoto);
Η θυρεοειδίτιδα του Χασιμότο ή χρόνια λεμφοκυτταρική θυρεοειδίτιδα ή αυτοάνοσος υποθυρεοειδισμός, είναι ένα χρόνιο αυτοάνοσο νόσημα και είναι η πιο κοινή αιτία υποθυρεοειδισμού στις χώρες όπου υπάρχει επάρκεια ιωδίου. Στη Χασιμότο το σώμα εσφαλμένα αναπτύσσει αντισώματα και τα καταπολεμά το θυρεοειδή αδένα θεωρώντας τον εχθρικό εισβολέα και έτσι αρχίζει συστηματικά να καταστρέφεται ο ιστός του θυρεοειδούς αδένα.
Οι περισσότεροι ασθενείς με θυρεοειδίτιδα Hashimoto έχουν μετρήσιμα αντισώματα στο αίμα με περίπου το 90% των ασθενών να έχουν θετικά αντισώματα κατά της θυρεοειδικής υπεροξειδάσης (TPO) και το 50% των ασθενών να έχουν θετικά αντισώματα έναντι της θυρεοσφαιρίνης (TG). Μόνο το 5% των ασθενών δεν έχουν μετρήσιμα αντισώματα κατά του θυρεοειδούς.
Αυτή η διαρκής επίθεση μπορεί βαθμιαία να επηρεάσει τον θυρεοειδή καθιστώντας ανίκανο να απελευθερώσει επαρκή επίπεδα των ορμονών Τ3 και Τ4, τα οποία είναι απαραίτητα για να διατηρηθεί η λειτουργία του σώματος σωστά. Η έλλειψη αυτών των ορμονών μπορεί να οδηγήσει σε υποθυρεοειδισμό και άρα να προκαλέσει προβλήματα στον μεταβολισμό (απώλεια βάρους, αύξηση βάρους), ξηρότητα στο δέρμα και στα μαλλιά, δυσκολία συγκέντρωσης και δυσκοιλιότητα. Είναι σημαντικό να γίνεται ο προγραμματισμένος έλεγχος για να ταυτοποιείται κάθε φορά η ομαλή λειτουργεία του θυρεοειδούς σε άτομα με Hashimoto και όταν/ αν χρειαστεί να γίνεται η κατάλληλη φαρμακευτική υποκατάσταση.
Οι περισσότεροι άνθρωποι με υποθυρεοειδισμό έχουν βιώσει απότομη αύξηση του βάρους και δυσκολία στο να το χάσουν μέχρι τα επίπεδα των ορμονών να σταθεροποιηθούν Είναι βασική και απαραίτητη προϋπόθεση να θέσουμε την ασθένεια υπό έλεγχο. Η αύξηση του βάρους μπορεί να είναι ένα ζήτημα αλλά ταυτόχρονα οι ασθενείς είναι εκτεθειμένοι και σε πιο σοβαρές καταστάσεις όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις και ο διαβήτης. Οι ασθενείς πρέπει να υποβληθούν σε εξετάσεις και με βάση αυτές να λάβουν φαρμακευτική αγωγή. Κανένα σύμπτωμα δεν πρόκειται να υποχωρήσει αν δεν τεθεί υπό ιατρικό έλεγχο η κατάσταση.
Η διατροφή στη διατήρηση της υγείας του θυρεοειδούς αλλά και στην πρόληψη των ασθενειών που σχετίζονται με αυτόν λειτουργεί καταλυτικά. Ο διατροφολόγος είναι αρωγός στην προσπάθεια αυτή. Θα δημιουργήσει σε συνεργασία με τον ασθενή ένα εξειδικευμένο διατροφικό πλάνο. Η απώλεια βάρους θα επιτευχθεί με τις σωστά υπολογισμένες μερίδες και με μια ισορροπημένη πλήρη διατροφή. Βασικές επιλογές θα είναι οι άπαχες πρωτείνες, φρούτα και λαχανικά, υγιεινά και φιλικά για την καρδιά λίπη όπως ελαιόλαδο και ωμέγα 3 λιπαρά οξέα, φυτικές ίνες και η επαρκής κατανάλωση νερού.
Πιο συγκεκριμένα, τα παρακάτω θρεπτικά συστατικά είναι ζωτικής σημασίας για την εύρυθμη λειτουργία του θυρεοειδούς.
Ιώδιο:
Είναι βασικό θρεπτικό συστατικό για τη λειτουργία του θυρεοειδούς καθώς οι θυρεοειδείς ορμόνες αποτελούνται από ιώδιο. Η έλλειψη ιωδίου είναι η κύρια αιτία για τη θυρεοειδίτιδα Χασιμότο παγκοσμίως Το ιώδιο βρίσκεται στο ιωδιούχο αλάτι, στα ψάρια, στα θαλασσινά, στα φύκια , στα γαλακτοκομικά προιόντα, στα αυγά και σε φυτικά τρόφιμα που έχουν καλλιεργηθεί σε παραθαλάσσιες περιοχές. Τις τελευταίες δεκαετίες η πρόσληψη ιωδίου έχει μειωθεί δραματικά. Το μεγαλύτερο μέρος του ιωδίου λαμβάνεται δυστυχώς από επεξεργασμένα τρόφιμα. Τόσο η ανεπάρκεια ιωδίου όσο και η περισσή ενέχουν σημαντικούς κινδύνους.
Η πρόσληψη συμπληρωμάτων ιωδίου πρέπει να γίνεται με προσοχή, καθώς το από που λαμβάνουμε ιώδιο δεν είναι άμεσα εμφανές, δεδομένου ότι μεγάλο ποσοστό των τροφών εξαρτώνται από τα επίπεδα ιωδίου στο έδαφος και την προσθήκη αλατιού.
Βιταμίνη D:
Η έλλειψη βιταμίνης D συνδέεται τη Χασιμότο, σύμφωνα με μία μελέτη, περισσότερο από το 90% των ασθενών που μελετήθηκαν ήταν ανεπαρκείς. Ωστόσο δεν είναι σαφές εάν τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D ήταν η άμεση αιτία της Χασιμότο ή το αποτέλεσμα της ίδιας της ασθένειας. Τρόφιμα που περιέχουν βιταμίνη D είναι τα λιπαρά ψάρια, το συκώτι, τα αυγά και τα μανιτάρια. Το ηλιακό φως είναι μία πηγή αλλά η ποσότητα παραγωγής βιταμινών εξαρτάται από την εποχή, το γεωγραφικό πλάτος, το επίπεδο μόλυνσης. Όταν οι ασθενείς έχουν χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D μπορεί να χρειαστούν να λάβουν συμπληρώματα και ο ιατρός θα παρακολουθεί την πορεία ώστε τα επίπεδα να παραμένουν ικανοποιητικά.
Σελήνιο:
Η υψηλότερη συγκέντρωση σεληνίου βρίσκεται στο θυρεοειδή αδένα και είναι απαραίτητο συστατικό των ενζύμων που έχουν αναπόσπαστο ρόλο στη λειτουργία του θυρεοειδούς. Το σελήνιο έχει αποδειχτεί ότι έχει βαθιά επίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα, στη γνωστική λειτουργία, στην υπογονιμότητα των ανδρών και γυναικών και στο ποσοστό θνησιμότητας. Αντίστροφα η υπερβολική πρόσληψη του μπορεί να προκαλέσει γαστρεντερική δυσφορία, αύξηση του κινδύνου για διαβήτη τύπου 2 και καρκίνο. Τροφές πλούσιες σε σελήνιο είναι τα καρύδια Βραζιλίας, τόνος, καβούρια, σαρδέλες, γαρίδες, μοσχάρι, κοτόπουλο.
Βιταμίνη Β12:
Το 30% των ασθενών παρουσιάζει έλλειψη της βιταμίνης Β12. Τροφές που την περιέχουν είναι τα θαλασσινά, σαρδέλες, σολομός, συκώτι, κρέας, γαλακτοκομικά, αυγά, εμπλουτισμένα δημητριακά και διατροφική μαγιά.
Βρογχοκηλογόνα (Goitrogens):
Τα σταυρανθή λαχανικά (το μπρόκολο, το κουνουπίδι,το λάχανο) και η σόγια απελευθερώνουν φυσικά μία ένωση που ονομάζεται goitrin όταν υδρολύονται ή διασπώνται. Αυτή η ουσία μπορεί να επηρεάσει τη σύνθεση των θυρεοειδικών ορμονών. Ωστόσο, αυτό αποτελεί πρόβλημα όταν συνυπάρχει έλλειψη ιωδίου. Επίσης με την θέρμανση των λαχανικών π.χ με τον βρασμό απενεργοποιείται το μεγαλύτερο μέρος αυτής της ουσίας. Άρα δεν υπάρχει λόγος να αφαιρεθούν αυτά τα πολύ ωφέλιμα τρόφιμα από την διατροφή ενός ατόμου με Χασιμότο ή υποθυρεοειδισμό, απλά να καταναλώνονται κυρίως μαγειρεμένα και με μέτρο. Εξαίρεση αποτελεί το κεχρί, ένας θρεπτικός σπόρος χωρίς γλουτένη, ο οποίος μπορεί να καταστέλλει τη λειτουργία του θυρεοειδούς ακόμα και σε άτομα με επαρκή πρόσληψη ιωδίου, γι’ αυτό πρέπει να καταναλώνεται με προσοχή ή καθόλου.
Στη θυρεοειδίτιδα του Χασιμότο σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της καλής ποιότητας ζωής παίζουν ο ιατρικός έλεγχος, η φαρμακευτική αγωγή, τα θρεπτικά συστατικά που λαμβάνονται μέσω της διατροφής και η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, συμπεριλαμβάνοντας και την άσκηση και φυσικά ο περιορισμός του άγχους.
Πηγές:
http://hashimoto.gr/tag/diagnosi-chasimoto/
http://www.todaysdietitian.com/newarchives/070112p40.shtml
https://ods.od.nih.gov/factsheets/Iodine-HealthProfessional/
https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminD-HealthProfessional/
https://ods.od.nih.gov/factsheets/Selenium-HealthProfessional/
https://ods.od.nih.gov/factsheets/VitaminB12-HealthProfessional/