Παιδί, τηλεόραση και διατροφή
Η τηλεόραση επηρεάζει σήμερα τις διατροφικές συνήθειες ενός παιδιού πολύ περισσότερο απ'οτι φανταζόμαστε.
Καταρχάς, μπαίνει για τα καλά στην καθημερινότητα ενός παιδιού από πολύ μικρή ηλικία. Υπολογίζεται ότι παιδιά ηλικίας 2 έως 4 ετών στην Αμερική παρακολουθούν τηλεόραση πάνω από 4 ώρες ημερησίως παρόλο που σε αυτές τις ηλικίες η έκθεση θα έπρεπε να είναι από 0 έως ελάχιστες ώρες. Το ίδιο βέβαια συμβαίνει και στην Ελλάδα. Ταυτόχρονα μελέτες υποδεικνύουν την θετική σχέση που έχει η έκθεση στην τηλεόραση με το σωματικό βάρος ενός παιδιού. Το συμπέρασμα? Η τηλεόραση συμβάλλει στο να αυξηθεί το βάρος ενός παιδιού από τη μία και από την άλλη τα παιδιά μας παρακολουθούν ολοένα και περισσότερο τηλεόραση από πολύ μικρή ηλικία!
Με ποιο τρόπο όμως η τηλεόραση επηρεάζει το βάρος του παιδιού?
Η πιο δυνατή επιρροή γίνεται με τη παθητική δέσμευση πολύτιμου χρόνου που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί σε δραστηριότητες ή για την επαρκή ξεκούραση. Τα παιδιά τείνουν να γίνονται μικρογραφίες ενηλίκων με περιορισμένο ελεύθερο χρόνο. Αν αυτός ο λιγοστός χρόνος διατεθεί στην παρακολούθηση ενός προγράμματος στην τηλεόραση, δεν θα μείνει περιθώριο να ασχοληθεί το παιδί με κάποια φυσική δραστηριότητα ή να κοιμηθεί για ξεκουραστεί.
Και το αμέσως επόμενο ερώτημα είναι: Δηλαδή αν η παρακολούθηση της τηλεόρασης από το παιδί είναι ενεργητική π.χ κάνοντας στατικό ποδήλατο, βοηθώντας στις δουλειές και ρίχνοντας μόνο κλεφτές ματιές στην τηλεόραση, έχουμε βρει τη λύση του προβλήματος? Η απάντηση είναι "όχι" και έρχεται έμμεσα. Σκεφτείτε μια διαφήμιση σοκολάτας με την αντίστοιχη παχύρευστη εικόνα της σοκολάτας, το περιβάλλον και τα λόγια που την πλαισιώνουν. Η επιθυμία σας για σοκολάτα βλέποντας αυτό το θέαμα αυξάνεται. Αν ο δικός σας εγκέφαλος ενηλίκου επηρεάζεται μία φορά φανταστείτε πόσο μεγάλη είναι η επιρροή σε ένα παιδί. Η διαφήμιση είναι μια βιομηχανία δομημένη κατάλληλα να επηρεάζει το αντίστοιχο κοινό-στόχο και τα παιδιά είναι ο ευκολότερος στόχος. Το παιδί παρακολουθώντας ένα πρόγραμμα μίας μόνο ώρας εκτίθεται σε πληθώρα διαφημίσεων και τείνει να προτιμά και να επιθυμεί τρόφιμα που του προβάλλονται ελκυστικά: πατατάκια, σοκοφρέτες, σοκολάτες, αναψυκτικά κ.α. Με αυτόν τον τρόπο αυξάνεται η ζήτηση σε αυτά και μειώνεται η επιθυμία για τροφές όπως φρούτα και λαχανικά.
Τέλος, έρευνες δείχνουν πως η έκθεση στην τηλεόραση συνεπάγεται του αντίστοιχου ανθυγιεινού τσιμπολογήματος για τα παιδιά. Δηλαδή, "ανοίγοντας η όρεξη" το παιδί δεν τροφοδοτείται με υγιεινά σνακ όπως φρούτα, ανάλατους ξηρούς καρπούς, γιαούρτι κτλ αλλά με τρόφιμα πλούσια σε αλάτι και λιπαρά που συμβάλλουν στην αύξηση βάρους.
Αναλύοντας τον ρόλο της τηλεόρασης στην παιδική παχυσαρκία γεννιέται το ερώτημα "Ως γονιός, τι κάνω τώρα?". Οι λύσεις είναι πολλές και πάντα ξεκινούν από την οικογένεια:
- Αποφύγετε την έκθεση σε οθόνες ως τα 2 πρώτα έτη του παιδιού.
- Βάλτε το ανώτερο όριο των 2 ωρών ημερησίως στην τηλεόραση. Για κάθε ώρα τηλεόρασης ορίστε αντίστοιχο διάστημα δραστηριοποίησης και μειώστε όλη η οικογένεια τον χρόνο που παρακολουθείτε.
- Μην τοποθετείτε τηλεόραση στο παιδικό δωμάτιο.
- Κλείνετε την τηλεόραση τις ώρες γεύματος.
- Ελέγξτε τα προγράμματα που παρακολουθεί το παιδί.
- Ενοικιάστε παιδιές ταινίες που δεν έχουν διαφημίσεις.
- Βοηθήστε το παιδί να γίνει "έξυπνος καταναλωτής". Εξηγήστε του το ρόλο των διαφημίσεων και μάθετέ του πως να επιλέγει τα κατάλληλα προϊόντα από το σούπερ-μάρκετ.
- Ετοιμάστε υγιεινά σνακ μαζί με το παιδί.
- Φροντίστε το παιδί να ασχοληθεί με κάποια φυσική δραστηριότητα που του αρέσει είτε πρόκειται για οργανωμένη είτε πρόκειται για ποδόσφαιρο/ ποδήλατο με φίλους.
- Οργανώστε οικογενειακές εξόδους με κοινό στοιχείο την κίνηση.
Η τηλεόραση είναι μόνο μία παράμετρος του προβλήματος της παιδικής διατροφής. Το παιδί χρειάζεται την καθοδήγηση σε πολλούς τομείς σε σχέση με την διατροφή και σίγουρα έχει ανάγκη την ενεργή συμμετοχή και την υποστήριξη της οικογένειας!
Πηγές:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26604324
https://www.hsph.harvard.edu/obesity-prevention-source/obesity-causes/television-and-sedentary-behavior-and-obesity/
