Μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος (NAFLD)
Τι είναι η NAFLD;
Μία κατάσταση που χαρακτηρίζεται από συσσώρευση υπερβολικού λίπους στο ήπαρ ατόμων, που καταναλώνουν λίγο έως καθόλου αλκοόλ.
Μπορεί να εκδηλωθεί ως ένα απλό λιπώδες ήπαρ (στεάτωση), ή μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα (NASH), δηλαδή φλεγμονή και βλάβη των ηπατικών κυττάρων.
Χωρίς θεραπεία, η NAFLD μπορεί να εξελιχθεί σε προχωρημένη ηπατική ίνωση, κίρρωση, ακόμη και ηπατική ανεπάρκεια.
Ποιοι παράγοντες συμβάλλουν στην ανάπτυξη του NAFLD;:
- Παχυσαρκία και αντίσταση στην ινσουλίνη. Η παχυσαρκία μπορεί να οδηγήσει σε αντίσταση στην ινσουλίνη, και εκείνη με την σειρά της σε συσσώρευση λίπους στο ήπαρ.
Αντίσταση στην ινσουλίνη
- Μη ισορροπημένη δίαιτα. Μία δίαιτα υψηλή σε πρόσθετα σάκχαρα, επεξεργασμένους υδατάνθρακες και μη καλά λιπαρά, αυξάνει τη συσσώρευση λίπους στο ήπαρ.
- Καθιστικός τρόπος ζωής. Η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας μπορεί να οδηγήσει στην αύξηση βάρους και στην αντίσταση στην ινσουλίνη, που συμβάλλει με την σειρά της στην NAFLD.
- Γενετικοί παράγοντες. Μπορεί να υπάρχει κάποια γενετική προδιάθεση σε ορισμένα άτομα με NAFLD.
- Μεταβολικές Διαταραχές. Καταστάσεις όπως το μεταβολικό σύνδρομο και ο διαβήτης τύπου 2, αυξάνουν τον κίνδυνο για NAFLD.
Πώς γίνεται η διάγνωση και τι εξετάσεις μπορώ να κάνω;
Η NAFLD συχνά ανιχνεύεται τυχαία κατά τη διάρκεια ιατρικών εξετάσεων ρουτίνας ή μέσω εξετάσεων αίματος που δείχνουν ότι υπάρχουν αυξημένα ηπατικά ένζυμα.
Για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση και να προσδιοριστεί η έκταση της ηπατικής βλάβης, μπορεί να χρειαστούν επιπλέον εξετάσεις, όπως:
- Μελέτες απεικόνισης. Δηλαδή, το υπερηχογράφημα, οι αξονικές τομογραφίες ή η μαγνητική τομογραφία. Μπορούν να απεικονίσουν το ηπατικό λίπος και αξιολογήσουν την γενική υγεία του ήπατος.
- Βιοψία ήπατος. Με αυτόν τον τρόπο, ο ειδικός παίρνει ένα δείγμα ιστού ήπατος, για να ελέγξει αν υπάρχει κάποια φλεγμονή, ίνωση και NASH.
Πως μπορώ να διαχειριστώ την NAFLD;
- Διαχειρίσου το βάρος σου. Προτίμησε την σταδιακή και βιώσιμη απώλεια βάρους, μέσω μιας ισορροπημένης διατροφής και αυξημένης άσκησης. Ακόμη και μια μείωση 5-10% του σωματικού σου βάρους, μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την υγεία του ήπατος.
Υγιές βάρος
- Πες ναι στην σωματική δραστηριότητα. Ένταξε στην καθημερινότητά σου τακτική άσκηση, όπως γρήγορο περπάτημα, ενδυνάμωση ή αερόβιες δραστηριότητες, για τουλάχιστον 150 λεπτά την εβδομάδα.
- Απόφυγε το αλκοόλ και το κάπνισμα. Τόσο το αλκοόλ όσο και το κάπνισμα μπορούν να επιδεινώσουν την υγεία του ήπατος και πρέπει να τα αποφεύγεις.
Τι μπορώ να προσέξω στην διατροφή μου;
1. Κάνε μία ισορροπημένη Διατροφή.
- Προτίμησε μία διατροφή πλούσια σε δημητριακά ολικής αλέσεως, φρούτα, λαχανικά, άπαχες πρωτεΐνες και καλά λιπαρά.
- Οι φυτικές ίνες, τα αντιοξειδωτικά, οι πολυφαινόλες, και γενικά η σύσταση και η θρεπτική αξία αυτών των τροφίμων, βοηθούν σημαντικά στην πρόληψη και αντιμετώπιση της NAFLD.
Πως να αυξήσεις τις φυτικές ίνες
- Έλεγξε τις μερίδες του φαγητού που καταναλώνεις.
2. Περιόρισε τα πρόσθετα σάκχαρα και τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες.
- Η μείωση των υψηλών σακχάρων και των επεξεργασμένων υδατανθράκων, όπως γλυκά και επεξεργασμένα τρόφιμα, μπορεί να βελτιώσει την ευαισθησία στην ινσουλίνη και να μειώσει το ηπατικό λίπος.
- Απέφυγε τρόφιμα υψηλά σε φρουκτόζη, όπως ζαχαρούχα αναψυκτικά, αθλητικά ποτά, ζαχαρούχο τσάι και χυμούς φρούτων.
Η φρουκτόζη μπορεί να προκαλέσει λιπογένεση (DNL) και φλεγμονή του ήπατος, ενισχύοντας την ανάπτυξη αντίστασης στην ινσουλίνη και δυσλιπιδαιμίας.
3. Κατανάλωσε καλά λιπαρά. Η κατανάλωση καλών λιπών όπως ξηροί καρποί, σπόροι, αβοκάντο και λιπαρά ψάρια, έχουν ευεργετικά αποτελέσματα στην υγεία του ήπατος.
4. Απόφυγε τα κορεσμένα και τα trans λιπαρά. Η κατανάλωση τροφίμων υψηλών σε κορεσμένα και trans λιπαρά, όπως το λιπαρό κόκκινο κρέας, το βούτυρο, τα αλλαντικά, τα επεξεργασμένα τρόφιμα και τα τηγανητά, μπορεί έμμεσα να επηρεάσουν την ανάπτυξη και την εξέλιξη της NAFLD.
5. Εστίασε στα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα. Οι πηγές ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, όπως τα λιπαρά ψάρια και οι λιναρόσποροι, έχουν σημαντικές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.
Ω3 λιπαρά οξέα
6. Κατανάλωσε πλούσιες πηγές βιταμίνης Ε. Η βιταμίνη Ε, έχει φανεί ότι είναι ένα αντιοξειδωτικό που συμβάλλει στην αντιμετώπιση της NAFLD. Σημαντικές πηγές βιταμίνης Ε είναι οι ηλιόσποροι και τα αμύγδαλα.
Συζήτησε με τον γιατρό σου και τον διαιτολόγο σου πιθανά συμπληρώματα!
Ενώ η λήψη θρεπτικών συστατικών από ολόκληρα τρόφιμα είναι η βέλτιστη, ορισμένα συμπληρώματα μπορεί να ωφελήσουν τα άτομα με NAFLD, όπως:
- Συμπληρώματα ωμέγα-3 λιπαρών οξέων. Τα συμπληρώματα ιχθυελαίου ή ελαίου φυκιών μπορούν να παρέχουν επιπλέον ωμέγα-3 με αντιφλεγμονώδη αποτελέσματα.
- Βιταμίνη Ε. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα συμπληρώματα βιταμίνης Ε μπορεί να θεωρηθεί ότι μειώνουν τη φλεγμονή του ήπατος, όμως οι ατομικές ανάγκες θα πρέπει να αξιολογούνται, γιατί οι υψηλές δόσεις μπορεί να είναι επικίνδυνες.
- Προβιοτικά και πρεβιοτικά γιατί βελτιώνουν τα ηπατικά ένζυμα σε άτομα με NAFLD.
Παρακολούθησε τακτικά την υγεία σου και ζήτα υποστήριξη
Η τακτική παρακολούθηση από επαγγελματίες υγείας είναι απαραίτητη για την παρακολούθηση της υγείας του ήπατος σου και την παρακολούθηση της προόδου της!
Για να μαθαίνεις περισσότερα διατροφικά νέα ακολούθησε μας στην σελίδα μας στο Facebook και στο Instagram.
Πηγές:
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0168827817320524
- https://www.espen.org/files/ESPEN-Guidelines/ESPEN_guideline_on_clinical_nutrition_in_liver_disease.pdf
- https://liverfoundation.org/resource-center/videos/behavioral-approaches-for-lifestyle-and-nutrition-management-of-nafld/
- https://www.clinicalnutritionjournal.com/article/S0261-5614(20)30457-X/fulltext
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0014480017300023?via%3Dihub
- https://www.niddk.nih.gov/health-information/liver-disease/nafld-nash/eating-diet-nutrition